Stel jezelf de volgende vragen. Als je er meer dan een met “nee” beantwoordt, moet je misschien een andere opleiding ambiëren.

• Is film mijn passie? Gaat mijn hart sneller kloppen als ik naar het Rotterdams filmfestival ga? Bezoek ik minimaal 40x per jaar de bioscoop of videotheek? Is mijn grootste wens om op de filmset te staan? (Voor scenaristen-in-spe: de hele dag achter mijn computer te zitten; voor producenten-in-spe: alles voor iedereen te regelen en te organiseren?)
• Als je regie, geluid, camera/licht of montage wilt doen: heb ik meerdere films gemaakt? En zit daar minimaal een dramafilm of documentaire bij die ook interessant is voor mensen die niet vrienden of bekenden zijn?
• Als je scenario wilt gaan doen: schrijf ik regelmatig verhalen en scenario’s?
• Heb ik uitgesproken ideeën over wat goede films zijn en wat slechte? Kan ik uitleggen wat er goed of slecht aan is?
• Praat ik regelmatig met anderen over mijn passie met films, kan ik er goed overcommuniceren?

• Je hebt minimaal een HAVO/MBO-diploma nodig om op de filmacademie (HBO) te komen.
• Zeker als je scenario of regie gaat doen, is levenservaring van belang. Als je net van school komt is het een goed idee om eens een jaar te gaan reizen, in een gevangenis te gaan werken, of vrijwilliger te worden in een Derdewereldland. Word buddy van een junk, leef als dakloze, ga kraken, ontvoer een industrieel, neem een relatie met een topcrimineel… Wat dan ook. Een filmmaker is een verhalenverteller. Heb je voldoende verhalen te vertellen? Ken en begrijp je ook werelden die buiten je eigen, veilige belevingswereld liggen?
• Je komt op de academie om te leren. Toch wordt er al een stevige basiskennis verwacht als je toelating doet. Zorg er daarom voor dat je voldoende inhoudelijke bagage hebt. Weet hoe je een film in elkaar zet. Weet waarom je de camera neerzet waar je hem neerzet, en waarom niet ergens anders. Weet welke shots je wel en niet aan elkaar kunt plakken (al is het intuïtief). Het eerste jaar van de filmacademie is een algemeen jaar waarin je in alle vakgebieden les krijgt; denk dus niet dat je geen algemene theorie nodig hebt als je bijvoorbeeld geluid of productie wilt gaan doen. Hét perfecte boek daarvoor is het boek Films Maken. Dat is namelijk het enige boek waarin de basistheorie van alle vakgebieden helder uitgelegd wordt, zonder gelijk te technisch of te wetenschappelijk te worden.
• Technische bagage – hoe werkt je camera en je montagesoftware precies – is ook leuk, maar onbelangrijk. De techniek verandert toch continu.
• Uiteraard lees je verder alles wat los en vast zit over film, en bezoek je zowel het Nederlands als het Rotterdams Filmfestival (bijna) elk jaar.
• Kies het vakgebied waarvoor je toelating wilt gaan doen: camera & licht, regie, geluid, scenario, montage of productie. Weet dat iedereen regie wil doen, dus het is erg moeilijk om daarvoor toegelaten te worden. Alleen de echt fanatieken en getalenteerden halen dat.
• Zorg ervoor dat je een (video)film hebt gemaakt, waarbij je liefst het vakgebied hebt gedaan waarvoor je ook toelating doet. Bovenstaand boek helpt je daar enorm bij. (Ja, deze pagina plugt dat boek natuurlijk schaamteloos. Ik heb het dan ook zelf geschreven. Maar net als het boek zelf is dit deze pagina oprecht in het stimuleren van mensen die écht films willen maken; deze tips zijn geen loze verkooppraatjes. Lees dus gerust door, ook als je het boek niet koopt… 😉 )
• Zorg ervoor dat je iets eigens in deze film laat zien of horen. Laat het een film zijn die alleen van jou kan zijn. Probeer dus vooral niet je favoriete actiefilm na te maken. Toegelaten worden voor regie met een horrorfilm met prachtige special effects maar met een slap, doorsnee verhaal en matige acteurs? Vrijwel onmogelijk. Als je geluid wilt doen, zorg ervoor dat je geluid degelijk, maar niet te braaf is. Camera? Beheers de basis, maar neem ook risico’s. Het hoeft niet allemaal perfect te zijn. Eigenheid is belangrijk.
• Scenaristen kúnnen toegelaten worden zonder film, alleen op basis van scenario’s (en verhalen). Je maakt wel meer kans met een verfilming van je werk. Bovendien leer je zo veel van een verfilming, dat ik je aanraad altijd een film van je scenario te (laten) maken. Desnoods met een lullig cameraatje, zonder licht en met slecht geluid (noem het ‘Dogma’). Als je verhaal maar goed uitkomt, dus met goede acteurs en een redelijke découpage. Zo kunen ze zien dat je scenario werkt. (Niet alles wat niet blijkt te werken aan de gebrekkige techniek wijten, daar prikken ze doorheen.)
• Geluidsmensen kunnen ook hoorspelen of andere geluidsmontages indienen, cameramensen ook foto’s (als extra).

• Meld je op tijd aan. Dat kan meestal tussen november en februari. Op de site van de filmacademie vind je de precieze data en overige vereisten. Meestal moet je uiterlijk in februari het eigen werk inleveren.

O, wat spannend! Nee, neem wat lessen in Zen, meditatie. Maak je niet druk. Aan de hand van je ingezonden werk heeft men meestal al een goed idee. Je kunt in een gespreksronde weinig meer doen dan het verknallen door te veel zenuwen. Blijf vooral je zelf. Blijf open en eerlijk. Probeer niet te doen of je alles al weet. De zin “dat weet ik niet, ik kom hier om het te leren” was mijn toegangskaartje, en die had ik niet van mezelf, dus jat hem gerust.

Wat belangrijk is: sta achter je eigen werk, maar erken ook de zwakheden ervan. Toon jezelfopen, leergierig en zelfverzekerd. Het helpt om andere kastanjes in het vuur te hebben. Als je weet dat je een goed alternatief hebt als je het niet haalt (film- en televisiewetenschappen, psychologie, jaartje reizen?) hangt er minder van de toelating af en zul je rustiger zijn. Mensen wier wereld instort als ze het niet halen, halen het helaas vaak niet.

Een aantal mensen die je tijdens de toelating achter de tafel tegenkomt, zaten een paar jaar geleden nog aan dezelfde kant van de tafel als jij. Commissieleden vinden het leuk om met je over jouw film te praten. Als je het zo ziet (en zo is het ook), kun je toegelaten worden en er nog veel van leren ook. Als er dingen in je ingezonden werk niet goed blijken te werken, geef dat ruiterlijk toe. Geef aan wat je er van geleerd hebt, en hoe je het nu anders zou doen. Of wees ‘leergierig’ en vraag hen hoe zij het aan zouden pakken. Een paar ego’s strelen kan nooit kwaad.

Een verslag van de aanmelding van drie aspirant filmacademiestudenten vind je hier.